บันทึกการเรียนรู้ ครั้งที่ 5

การออกแบบระบบการเรียนการสอน

1. การออกแบบการสอน

หลักการและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง

• ทฤษฎีกลุ่มเชื่อมโยงนิยม (S-R Theories)
• ทฤษฎีกลุ่มประสบการณ์นิยม (Field Theories / GestaltX
• ทฤษฎีสร้างความรู้ด้วยตนเอง (Constructionism)
• ทฤษฎีการเรียนรู้ของธอร์นไดค์ หรือ ทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์ (Thorndike's Connected Theory) มี 3 ข้อคือ กฎแห่งความพร้อม กฎแห่งผล กฎแห่งการฝึก 
• ทฤษฎีการเชื่อมโยงความรู้ (Connectivism) 

แนวความคิดของกาเย่ ยึดหลักการนำเสนอเนื้อหา และกิจกรรมการเรียนรู้จากการมีปฏิสัมพันธ์ ได้แก่

• ขั้นเร่งเร้าความสนใจ เช่น เลือกใช้ภาพกราฟฟิคทีเกี่ยวข้องกับเนื้อหา
• บอกวัตถุประสงค์ คือ วัตถุประสงค์ทั่วไปและวัตถุประสงค์เฉพาะ หรือวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม โดยเลือกใช้คำสั้นๆ ไม่กำหนดวัตถุประสงค์หลายข้อเกินไป
• ทบทวนความรู้เดิม วิธีโดยทั่วไปคือการทดสอบก่อนเรียน
• กำหนดเนื้อหาใหม่ หลักสำคัญคือการใช้รูปภาพที่สอดคล้องกับเนื้อหาประกอบคำอธิบายสั้นๆ 
• ชี้แนะแนวทางการเรียนรู้ บทเรียนควรมีความสัมพันธ์กันของเนื้อหาความรู้ ความรู้ให่และประสบการณ์เดิมของผู้เรียน
• กระตุ้นการตอบสนองของบทเรียน เร่งเร้าความคิดด้วยคำถาม กระตุ้นการตอบสนองของผู้เรียนโดยถามคำถามเป็นระยะ สลับกับเนื้อหาบทเรียน
• ให้ข้อมูลย้อนกลับ สิ่งที่ต้องคำนึงคือ ให้ข้อมูลย้อนกลับทันทีโดยการใช้ภาพที่ง่ายและเกี่ยวข้องกับเนื้อหา
• ทดสอบความรู้ใหม่ ชี้แจงการตอบคำถาม แบบทดสอบตรงตามวัตถุประสงค์และมีคุณภาพ
• สรุปและนำไปใช้ โดยทบทวนแนวคิดและสรุปประเด็นสำคัญ เสนอแนะแนวคิดใหม่และแหล่งข้อมูลที่เป็นประโยชน์

2. รูปแบบการออกแบบการสอนของ Seels (1990) มีชื่อว่า Generic ID Model หรือ ADDIE Model 

• การวิเคราะห์

          - วิเคราะห์ความต้องการ (Needs Assessment)

          - วิเคราะห์งานและกิจกรรม  (Job/Task)

          - วิเคราะห์ผู้เรียน / ผู้เข้ารับการอบรม (Student/Trainee Profiles)

          - วิเคราะห์ทรัพยากร (Resources)

• การออกแบบ 

         - วัตถุประสงค์ (Objective)

         - กำหนดเนื้อหาบทเรียน/บททดสอบ (Subject Matter/test)

         - เลือก/ออกแบบสื่อ (Media Selection Design)

• การพัฒนา/ผลิต 

        - สร้างบทเรียน/กิจกรรมการเรียน (Lesson/Tasks)

        - ผลิตสื่อ/วัสดุการเรียนการสอน (Media/Material Production)

• นำไปทดลองใช้

       - การสอน  (Instruction)

       - การบริหารการสอน  (Administration)

• วิเคราะห์และประเมินผล 

      - การประเมินผลเพื่อปรับปรุง (Formative)

      - การประเมินผลสัมฤทธิ์ (Summative)

      - การประเมินทุน/ประโยชน์ (Cost/Benefit)